Зовлон жаргал нэгтээ

Зорьсон зорилго ихтэй

Зүгээр л бид андууд

Зүүдэндээ та нарыгаа хайж

Зүрхэндээ та нарыгаа бодож

Зүс зүссээ харж баясаж

Зүггүйтэж явсан андууд

Ч.Бат-Отгон

Бодол намайг мунхруулж

Болох болохгүйг эргэцүүлж

Бүтэлгүй хайр

Бүтсэн дурлалаа бодож

Бүхэл өдөржин гэеүүрнэ

Ганцаардал намайг зовоож

Гашуун бүхнийг мэдрүүлж

Гал халуун дурлалаа

Ганц биш шөнө нойргүй хононо

Чамдаа нууцхан хүслээ шивнэе

Чинийхээ төлөө гэж чин сэтгэлийн үгээ шивнэе

Зүрхэнд минь чи байдаг болохоор

Зүүдэнд минь чи ирдэг болохоор

Дүрийг чинь би сэтгэлдээ тээж

Дөлгөөн харцаараа чамайгаа л хайна.

Чамайгаа л гэж би чамайг хайрласан болохоор

Чамдаа л гэж би чамд сэтгэлээ зориулсан болохоор

Хайрын гал унтрахгүй ээ хайраа итгээрэй

Хүлээсэн сэтгэл минь хөрөхгүй ээ хайраа ирээрэй

Ч.Бат-Отгон

Хүслийн одыг сэтгэлдээн тээгээд
Хайрт чамайгаа орхиод явсан
Аз жаргалыг эрэн бадарчлаад
Алаг үрээ үнсээд явсан

Тэр өдөр бороотой байсан
Тэнгэр хүртэл уйлж байсан

Амталж үзээгүй жаргалыг
Алган дээрээ бөмбөрүүлнэ гээд
Хайрлаж байсан цэцэгээ
Харамлахын диваажинд цэнгүүлнэ гээд
Харь нутгын чулууг бараадсан

Тэр өдөр хэцүү байсан
Газар хүртэл хатуу байсан

Гэхдээ...
Он цаг биднийг орхиод л
Оломгүй амьдралд живүүлээгүй ээ
Эрээд олох жаргалаа
Эрмэлзэх хүслээсээ шүүрдэнэ.

Тэгэхэд...
Тэр өдөр халуун байх...
Тэнгэр хүртэл цэлмэг байх...
Тэр өдөр дотно байх...
Газар хүртэл зөөлөн байх...

Чиний сэтгэл миний дотор амьдарч
Чин зүрхэнд минь сувд болон оршиж байна.
Амьдрал хэмээх энэ хөлгүй далайд
Алсыг зорихдоо жижигхэн завь хөлөглөн
Залуур нь болж явахад
Урам хайрласан хүчээр cэлүүр нь болж явсан
Чиний итгэл бидний итгэл байсан
Алдаж онох хорвоогийн гүн далайн ёроол руу
Аз жаргалыг хайн шумбан ороход
Сувдаан бусдаас харамласан хясаа мэт
Чиний сэтгэл миний дотор амьдарч
Чин зүрхэнд минь сувд болон оршиж байна.

Зүрх буруугүй хайр гэж байдаг болохоор
Зүүдэн учирал шиг бүсгүй чамайгаа ингэж бодлоо

Хэрвээ чи цэцэгхэн байсан бол
Хонхорцог дотор чинь зөгий болон шигдээд
Өдөр хоногыг мартаж дурлалд мансуурах байлаа

Хэрвээ чи усны шувуу байсан бол
Мэлтэлзэн инээмсэглэх нуурын мандал болоод
Давалгаагаараа бүүвэйлж зунжингаа эрхлүүлэх байлаа

Хэрвээ чи гариг байсан бол
Дагуул болон эргэлдэх жижигхэн ертөнц болоод
Мөнхөд,мөнхөд дурлалцах байлаа.
Зүрх буруугүй хайр гэж байдаг шүү,бүсгүй минь!

***Сэтгэлийн гар***

Анх хөлд ороход минь гараараа дэмжсэн
Аав ээжийнхээ сайхан хайрыг нэг санаарай!
Амьдралд эхэлж хөл тавихдаа
Атгаан зангидаж битгий алхаарай!

Хөрж бээрсэн анд найзынхаа
Хөхөрсөн гарыг нь нэг атгаарай!
Нөхөрлөл итгэл дээр тогтдогыг
Найз чинь тэгэхэд итгэнээ.

Ядарч тэнхэл алдарсан нэгнийхээ
Ядруухан мөрөн дээр нь нэг алгадаарай!
Урагшгүй болсон бүхэн нь
Урамаар ахидагыг ойлгож ухаарнаа.

Хайрт ханийнхаа дулаахан гарыг нь
Халуун цээжиндээ нэг тавиарай!
Хал үзээгүй сэтгэл нь уярахыг
Хат суусан зүрх чинь мэдэрнээ.

Алаг үрийнхээ баяр баясгаланг
Атган барьж өндөрт өргөөрэй!
Алсдаа үр чинь сайн хүн болж
Ачыг тань хариулахыг харнаа.

Хөгшин бууралуудынхаа сэтгэлийг
Хоёр гараараа тулж түшээрэй!
Хүүхэд шиг болсон тэдний хайр
Ухааралд чинь дусал нэмэрлэхийг мэднээ.

Ер нь тэгээд зүдэрсэн бүхний
Эвэршсэн гарыг нь нэг бариарай!
Эв нэгдэлийн сэтгэл зүрх
Энэ хоёр гарт чинь буйг үзнээ.

Амьдралд таарах нугачаа болгоноо
Алгаараа та,эвлүүлж илбээрэй!
Аз жаргалд хүргэх түлхүүр
Арван хуруунд чинь бий шүү!

***БИ***
Би...
Дотоод сэтгэл минь галтай байвал
Гадаад ертөнц маань гэрэлтэйд итгэдэг.
Би...
Амьдрал хэмээх ахуйд халуун сэтгэл оршвол
Аз жаргалыг сэтгэлийн минь харц олдогт итгэдэг.
Би...
Дулаан сэтгэлээр тус бусдад хайрлавал
Сайн сайхан амьдрал удаан тогтдогт итгэдэг.
Би...
Сэтгэл сэтгэлээ нэгэн цогц болговол
Хайр хайраа хайрладагт итгэдэг.
Би...
Эгэл бүхэнд сэтгэлийнхээ дулаан харцыг өгвөл
Өнөөдрийн нар хувь тaвилaнг маань ээдэгт итгэдэг.
Би...
Хайраар хүн болж хайраа бусдад өгөх нь
Хүмүүний л хийх үйлс гэдэгт итгэдэгээ.

***Чи***

***Чи***

Чи...
Анхилам улаан сарнай шиг

Өөртөө намайг татаж

Халуун зүрхээрээ

Xaцpaa улайлган байж

Би чамд хайртай гэж

Лугшиж хэлдэг

Чи намайг чимээгүй хайрладаг

Чи...

Хөгжмийн уянгалаг эгшиг шиг

Өөртөө намайг татаж

Хайр дурлал дүүрсэн сэтгэлээр

Харцаа гэрэлтүүлэн байж

Би чамд хайртай гэж

Нүдээрээ хэлдэг

Чи намайг чимээгүй хайрладаг

***Нойр хулжсан шөнө***

Нойр хулжсан шөнө би

Найраг холбон бичлээ

Надтай хамт байсан мөчийг чинь

Найруулж холбож бичлээ

Удаан биш ч гэсэн жаргалтай байсан мөчөө

Уран яруу биш ч утга төгөлдөр холболоо.

Нойр хулжсан шөнө

Нэг л зүйлд надаа дутуу санагдаж

Нэг л хүнийг би сэтгэлдээ бодож

Нэг мөсөн яваагүй болохоор очно гэж өөрийгөө тайтгуулж

Нэгэнт л амласан болохоор хүрнэ гэж өөрийгөө зоригжуулна.

Нойр хулжсан шөнө

Чиний минь дөлгөөн инээмсэглэл надад харагдаж

Чихэнд чинь шивнэсэн үг минь цуурайтаж

Чин сэтгэлээ чамдаа өгч

Чиний л төлөө гэж амласан болохоор хүрнэ гэж өөрийгөө урамшуулна

Нойр хулжсан шөнө

Хөнжилдөө орогдоод хөдлөхгүй хэвтсэн ч

Хөндий цээжинд минь чиний төлөө зүрх тийчилж

Хэзээ чамдаа очихоо мэдэхгүй сэтгэл өвдөж

Хөөрхөн төрх булбарай царайг чинь төсөөлсөөр

Харанхуйн нам гүмээр хань хийж

Хөрвөөсөөр байж өглөөг угтлаа

Ч.Бат-Отгон

Монгол

Холын холоос зэрэглээтэн харагдах

Тал нутгийн үзэсгэлэнтэй

Холхи газраас нүүрэглэн сонсдох

Адуун сүргийн төвөргөөнтэй

Хоёрхон чавхдасаараа хорвоог уяраасан

Аялгуу төгөлдөр морин хууртай

Холын гийчин үдлэн буухад

Амраагаад мордуулдаг зочломтгой зантай

Хэзээ мөнхөд дуурсагдсаар ирсэн

Аугаа их өвгөдийн түүхтэй

Хөх тэнгэрээс заят ХӨХ толботон бид

Азийн цээжинд цохьлох халуун цуст МОНГОЛЧУУД

Ч.Бат-Отгон

***** Ганцаардал *****



Хайрын шархандаа халуурч

Халуун итгэл сэмрэн алдарч байхад

Харцны гэгээ татарч

Хоосон нүд дуугаа хурааж гунихад


Зүрхний битүү шаналандаа

Ухаан балар алхсаар

Зөн далласан

Хэмжээсгүйн гүнд ирсэн.


Зовлонт таван мэдэрхүй

Амир бүүвэйнд нь зүүрмэглэж

Зохист тайтгарлын тэвэрт

Аяндаа дасах болсон.


Тас харанхуйг ширтэн

Таавар таалцан суугаад

Харанхуйд хараа орсон


Таг чимээгүйг чагнан

Аниргүйд живсээр

Таалалт хэмнэлд автсан


Тайлагдашгүй нууцаар сэрэгдсэн

Төсөөллийн шидэнд ховсдуулж

Утгын амтанд орсон


Дөрвөн мөч таван мэдэрхүйгээс сугаран

Харь сэрлийг хүртсэн.


Би, хагацлын үлдээсэн ганцаардалд

Дахин төрсөн хоёр нутагтан.

Биёлэшгүй төгсийг эс олоод

Биёээ мартсан даяанч.


Харанхуйн гэрэлт шувуудаа

Догдлолт мөчиртөө бүчүүлж

Хачин яруу ганганаанд нь

Эрхшээгдэж үр олоод


Оюун-сэрэхүйгээ шимүүлэн

Сэтгэлдээ ураглан тээсэн

Охь исгэлэн жимсээ л харин

Орчлонд унагах мод оо.

Л.Санждорж

Болмоор...

Өвөл дотор би амьдарч
Өвөл миний дотор амьдардаг
Маргаашийн орох цасны ширхэгт шингэж
Мэлмэрэх тэнгэрийн цагаан нулимас болмоор...

Хаврын цэцэгсийн үндсийг тэтгэх
Хайр шингээсэн цасан ширхэг болмоор
Энэ л бие эд эсээрээ газарт уусан нэгдэж
Ирэх хавар хүмүүсийг баярлуулах цэцэг болмоор...

Цэнхэр хаврын яргуй болж бие ээ үлдээчихээд
Цээжний гүн дэхь гуниганд чинь хань болгож
.................шүлгээ үлдээчихээд
Зул мэт шатан ариусаж, дотроосоо гэрэлтээд
Зөн татсан мөнхийн гэгээтэй нийлж гэрэл болмоор...

Хайрын гоё мөртүүд

Хайрын мөртүүд

Өөрт чинь би дурлачихжээ уучлаарай!

Өр зүрх минь тэмүүлэх болжээ өршөөгөөрэй!

Өдөр бүр санах болжээ итгээрэй!

Өрөөл бусдаас харамлах болжээ ойлгоорой!
* * *

Хайрандаа чи намайг дасгасан

Хоолойндоо чи намайг шингээсэн

Зүрхэндээ чи намайг өлгийдсөн

Зүүдэндээ чи намайг өмчилсөн

* * *

Чи минь миний чимээгүй ирсэн хайр

Чимэг гоёлгүй даруухан ирсэн жаргал

Ганцхан удаа амьдардаг хорвоо дээр

Гарыг чинь атган суумаар байна

Гал халуун хүслээ чихэнд чинь шивнээд

Ганцаардлыг мартан амьдармаар байна

# # #

Хайртай гэдэг үгийг харцнаас минь уншаагүй гэж үү?

Хажууд чинь суугаад санаа алдахад ойлгоогүй гэж үү?

Үе үехэн зүрхний минь зохилтыг мэдрээгүй гэж үү?

Үеийн хөвгүүдээс харамлаад байхад ухаараагүй гэж үү?

# # #

Дураараа чамдаа эрхлэх гэж

Дуртай үедээ үнсэх гэж

Хамтдаа алхаад инээх гэж

Хааяа санаад уйлах гэж

Чамдаа би зоргоороо дурлахсан

Чамайгаа би өөрийнхөөрөө хайрлахсан...? :х

* * *

Чинийхээ дэргэд байгаад л баймаар

Чив чимээгүй дэргэд чинь суугаад л баймаар

Дуу хоолойг чинь сонсоод л баймаар

Дулаахан харцыг чинь ширтээд л баймаар

* * *

Зөөлөн уруулаар чинь үнсүүлэхсэн

Зөрүүд зан гаргачхаад аргадуулахсан

Зөндөө их саначхаад тэврүүлэхсэн

Зөвхөн чамаар хайрлуулахсан

* * *

Буцааж болдоггүйгээр дасдаг болохоор

Бусдад дурлахаас би эмээдэг

Хамаг сэтгэлээ зориулдаг болохоор

Хааяа би хайраас айдаг

* * *

Аниргүйхэн найзлахдаа дотносно гэж бодсонгүй

Аятайхан ааш чинь таалагдана гэж бодсонгүй

Нэг л мэдэхэд чамайгаа боддог болжээ

Нээрээ би чамд дэндүү дасжээ...

Жинхэнэ хайрын 10 нууц

Жинхэнэ хайрын 10 нууц

1 дэх нууц - Бодол санааны хүч
Жинхэнэ Хайрын эхний нууц нь Бодол санааны хүч болно. Хайр бодлоос эхэлнэ. Бид юугаар бодол санаагаа дүүргэнэ, түүнтэйгээ л адил хүн байна. Хайр дүүрэн бодол санаан нь хайр дүүрэн амьдрал, хайр дүүрэн харьцааг бий болгоно. Эерэг нотолгоонууд нь бидний итгэл үнэмшлийг, өөрийнхөө тухай болон бусдийн тухай санаа бодлыг өөрчилнө. Хэн нэгнийг хайрлахыг хүсч байвал түүнйихээ хүсэл, хэрэгцээг анхаар ч тооцох хэрэгтэй. Заяаны ханийн тухай бодол санаа нь уулзах уедээ түүнйигээ олж танихад тусална.

2 дахь нууц - Хүндэтгэлийн хүч
Жинхэнэ хайрын хоёр дахь нууц нь хүндэтгэлийн хүч болно. Хэн нэгнийг хайрлахын тулд эхлээд түүнйиг хүндэлж сурах хэрэгтэй. Юуны өмнө өөрийгөө хүндэлж сур. Өөрийгөө хүндлэхийн тулд ” Надад хүндлэхээр юм юу байна? ” гэж өөрөөсөө асуу. Бусдыг хүндлэх, ялангуяа өөртөө таалагддаггүй хүмүүсийг хүндэлж сурахын тулд ” Тэдний юуг нь би хүндэлж байна вэ? ” гэж өөрөөсөө асуу.

3 дахь нууц - Өглөгийн хүч
Жинхэнэ хайрын гурав дахь нууц нь бол өглөгийн хүч болно. Хэрвээ та хайрыг авахыг хүсч байвал зүгээр л өгөх ёстой! Хичнээн их хайр өгнө, төдий чинээ ихийг авна. Хайрлах гэдэг бол өөрийнхөө нэг хэсгийг үнэ өртөг, болзолгүйгээр өгнө гэсэн үг. Сайн үйлийг зүгээр л бүтээ. Харилцаанд орохоосоо өмнө нөгөө хүнээ танд юу өгч чадах тухай биш та өөрөө түүнд юу өгч чадах тухайгаа бод. Насан туршийн аз жаргалтай хайрын холбооны нууц томёо нь авч болох зүйлдээ биш, өгч чадах зүйлдээ анхаарлаа хандуулах явдал юм.

4 дэх нууц - Нөхөрлөлийн хүч
Жинхэнэ хайрын дөрөв дэх нууц нь нөхөрлөлийн хүч болно. Жинхэнэ хайраа олохын тулд жинхэнэ нөхрөө олох хэрэгтэй. Хайрлах гэдэг нь өөд өөдөөсөө харахыг биш нэгэн зүгт харахыг хэлнэ. Хэн нэгнийг үнэнээсээ хайрлахын тулд түүнйиг яаж харагдаж байгаагийнх нь төлөө биш, байгаа хэвээр нь хайрлах хэрэгтэй. Нөхөрлөл бол хайрын үрийг соёолуулдаг хөрс юм. Харьцаандаа хайр бий болгохыг хүсвэл эхлээд нөхөрлөлийг бий болго.

5 дахь нууц - Хүрэлцэхийн хүч
Жинхэнэ хайрын тав дахь нууц нь хүрэлцэхийн хүч болно. Хүрэлцэх нь саадыг давж, харилцааг бэхжүүлдэг хайрын хамгийн хүчтэй илэрхийлэл юм. Хүрэлцэх нь хүмүүсйин биеийн ба сэтгэл санааны байдлыг өөрчилж хайрыг хүлээн авах чадварыг нь дээшлүүлдэг. Хүрэлцэх нь биеийг эмчилж, сэтгэлийг дулаацуулна. Гараа дэлгэх нь сэтгэл зүрхээ дэлгэж байна гэсэн үг.

6 дахь нууц - ” Эрх чөлөө олгох ” зарчмын хүч
Жинхэнэ хайрын зургаа дахь нууц нь “Эрх чөлөө олгох” зарчмын хүч болно. Та хэн нэгнийг хайрлаж байгаа бол түүнд эрх чөлөө олго. Хэрэв тэр буцаад ирвэл таных, ирэхгүй бол хэзээ ч таных байгаагүй гэсэн үг. Жинхэнэ хайрын харьцаанд ч хүмүүст өөрт өөрийн орон зай хэрэгтэй. Хайрлаж сурахыг хүсвэл эхлээд өршөөж, өнгөрсөн үеийн гомдол хорсол, уйтгар гунигаас ангижирч сур. Хайр гэдэг нь айдас, сэжиг таавар, эго, эндүүрлээс чөлөөлөгдөх гэсэн үг.

7 дахь нууц - Харьцахын хүч
Жинхэнэ хайрын долоо дахь нууц нь харьцахын хүч болно. Бид нээлттэй, илэн далангуй харьцаж сурвал амьдрал маань өөрчилөгдөнө. Хэн нэгнийг хайрлана гэдэг нь түүнтэй сайнаар харьцана гэсэн үг юм. Та хүмүүсйиг хайрлаж, үнэлж байгаагаа тэдэнд мэдэгд. “Би чамд хайртай” гэсэн гурван шидэт үгийг хэлэхээс хэзээ ч бүү ай. Хэн нэгнийг магтах боломжыг хэзээ ч битгий алд. Хайрладаг хүндээ хайрын үгээ заавал хэлж бай. Магадгүй та түүнйиг сүүлчийн удаа харж байж ч болно. ” Хэрвээ чин удахгүй үхэх болоод хүссэн хүн рүүгээ утасдах боломжтой байсан бол хэн рүү утасдаж юу хэлэх байсан бэ? Яг одоо үүнйиг хийж яагаад болохгүй гэж?”

8 дахь нууц - Үнэн ч байхын хүч
Жинхэнэ хайрын найм дахь нууц үнэн ч байхын хүч болно.
Хайр жинхэнэ байхын тулд түүнд үнэнч байж, энэ нь бодол санаа, үйл ажилд нь хэрэгжиж байх хэрэгтэй. Yнэнч чанар бол хайрын жинхэнэ шалгуур юм. Жинхэнэ хайрын харьцаатай байхын тулд уг харьцаандаа үнэнч байх хэрэгтэй. Та хэн нэгэнд, ямар нэг зүйлд үнэнч л юм бол түүнээ орхих хувилбар хэзээч байх ёсгүй. Yнэнч чанар бат бөх харьцааг хэврэг харьцаанаас ялгаж өгдөг.

9 дэх нууц - Хүслийн хүч
Жинхэнэ хайрын ес дэх нууц нь хүслийн хүч болно. Дур хүсэл нь хайрыг бадраан, унтраахгүйгээр тэтгэж байдаг. Насан туршийн хүсэл нь зөвхөн бие махбодийн сонирхолоор биш, тууштай үнэнч чанар, урам зориг, үнэнч сэтгэлийн сонирхол, сэтгэлийн догдлол, баяр хөөрийн тусламжтайгаар бий болно. Дур хүслийг мэдэрч байсан тэр үеэ эргэн санаж сэргээх замаар түүнйиг дахин асааж болно. Гэнэтийн зүйлс, гэнэтийн бэлэг нь дур хүслийг бий болгоно. Хайр болон аз жаргалын утга учир нь нэг юм. Өдөр бүрийг дур хүсэлтэйгээр амьдрах хэрэгтэй.

10 дахь нууц - Итгэлийн хүч
Жинхэнэ хайрын арав дахь нууц нь итгэлийн хүч болно. Жинхэнэ хайрын харьцаанд итгэл амин чухал. Түүнгүйгээр нэг нь хардамтгай, түгшүүр, болгоомжлолоор дүүрэн болж нөгөө нь өөртөө чөлөөтэй амьсгалах ч боломж өгөхгүй байна гэж бодсоноор сэтгэл зүйн занганд ордог. Бүрэн итгэлээ өгөхгүйгээр хэн нэгнийг хайрлах боломжгүй. Хайртай хүнтэйгээ харьцаа холбоогоо хэзээч таслахгүй юм шигээр амьдар. Тухайн хүн танд тохирох эсэхийг шийдэх нэг арга нь: ” Би түүнд ямар ч болзолгүйгээр бүрэн итгэж байна уу?” гэж өөрөөсөө асуух явдал юм. Хэрвээ хариулт нь ” үгүй ” гэж байвал үүрэг хариуцлагыг өөртөө авахаасаа өмнө сайн тунгааж бод

Н.Минжинсайхан : Дусал гуниг


Намар буцсан шувууд хаврыг авчирахаар явсан
Насаа тайлсан өвөө минь аавтайгаа уулзахаар одсон
Намайг орхисон бүсгүй ухаан суухаар явсан
Найргийн шат нэмэхээр надаас бүгд холдсон
Тоодон дээлээ орхиод хүүхэд нас минь явсан
Том оо сууж эр болноо хэмээн анд минь цэрэгт мордсон
Тоомгор алаг нүдэнгүүд айлын болоод явсан
Тоонот гэрийн минь дээгүүр шувууд ч нисэхээ больсон


Аяс аясхан би санаа алддаг болсон
Амргийн дуу аялаж хоосон мөрөөдөх болсон
Тэгэвч
Аягатай цайны шилбэ хааяа нэг өндийж
Алаг шаазгай үе үехэн шагширахад
Надаас явсан бүхэн ирэх юм шиг санагдаад
Нар сарыг тэнгэрт нь олон удаа би аргамжсан
Уулс давсан шувууд хаврыг надад авчирсан
Уртхаг шөнийн зүүдийг минь өвөө минь эргэдэг болсон
Тоглодог байсан чулууд гэнэн насыг минь санагдуулж
Том оо суусан анд минь хурим найраа товлосон ч
Холыг зорьсон чи минь ирээгүй л байна даа одоо.